Over kippen- en staakbonendorp Hegelsom | info@heemkundehegelsom.nl

Geschiedenis Hegelsom

Hegelsom (in het dialect Haegelsum) is een van de 16 kernen van de gemeente Horst aan de Maas en gelegen in het Noorden van de Provincie Limburg (Nederland).

Het dorp Hegelsom is ontstaan in de periode 1929 tot 1933 uit de buurtschappen Voor-America (“De Hei”) en Hegelsom (omgeving Stationsstraat en ‘D’n Diek”). In de voorgeschiedenis kent het al een lange historie met nederzettingen in het dal van de “Groote Molenbeek” en lokale “Dekzandontgrindingen”.

Met de bouw van de lagere school in 1930 en de kerk in 1933 is de huidige dorpskern ontstaan. Het dorp telt ongeveer 2000 inwoners. De oppervlakte van Hegelsom is groot 6,49 km2. Hegelsom is van oorsprong een agrarisch dorp met vooral veel kippenbedrijven en bonenteelt (staakbonen). In de hoogtijdagen telde het dorp maar liefst tien kuikenbroederijen.

Omstreeks 1965 werd aan de Stationsstraat een Pluimveevakschool gesticht. Boven de entree van dit gebouw stond een fiere metalen haan, in 1965 gemaakt door kunstenaar Dolf Wong Lun Hing. Vanaf het voorjaar in 2011 staat dit kunstwerk op de nieuw aangelegde verkeersrotonde Stationsstraat/Pastoor Debijestraat.

De tweede belangrijke agrarische tak was de bonenteelt (bonen aan palen en draad).Het kunstwerk “Kippen op bonenstaken” van Nicolas van Ronkenstein (1990) symboliseert de agrarische oorsprong van Hegelsom en staat op het Sint Hubertusplein in het centrum van Hegelsom.

Zoals in zo veel kleine leefgemeenschappen zijn de voorzieningen (winkels, cafés e.d.) in de loop der jaren bijna geheel verdwenen. Wel kent Hegelsom nog steeds een rijk en bloeiend verenigingsleven.

Veel verenigingsactiviteiten vinden plaats in het gemeenschapshuis “Debije” gelegen in het centrum van het dorp.

Hegelsom is goed bereikbaar met de auto, de fiets en het openbaar vervoer (bus en trein). Bij het NS-station Horst-Sevenum, gelegen op Hegelsoms grondgebied, ligt het historisch monumentaal stationsgebouw. De treinverbinding Venlo – Eindhoven is van groot belang voor de regio, voor zowel het goederen- als personenvervoer.

School

De school van Hegelsom werd gebouwd in 1930 naar een ontwerp van de uit Roermond afkomstige architect ir. Joseph Franssen (1893-1968). De bouw werd gegund aan aannemer J. (Sef) Cuppen uit Horst. Het metselwerk werd verzorgd door F. (Frens) Poels en het timmerwerk door aannemer Cuppen, beiden uit Horst. De school werd nauw betrokken bij de oprichting van de kerk drie jaar later. De opening van de school vond plaats op 7 september 1930. De school was tot 1938 eigendom van de Zusters Ursulinen van de Congregatie “De Bisweide” uit Grubbenvorst. Op 9 december 1933 werd de school al in exploitatie gegeven aan het Kerkbestuur van Hegelsom en in 1933 vertrokken de zusters.

Kerk

In de periode 1932 tot 1934 werd de kerk van Hegelsom gebouwd eveneens naar een ontwerp van architect ir. Joseph Franssen. De kerk werd gebouwd door de firma L. Everaerts uit Horst. De eerste steenlegging vond plaats op 17 april 1933. De kerk werd toegewijd aan Sint Hubertus. De bouwpastoor was Deken Debije. Later is een straat naar hem vernoemd, namelijk de Pastoor Debijestraat. Op 8 oktober 1933 werd de eerste H.Mis opgedragen in de St. Hubertuskerk.